Encoder là gì ?

Encoder bkas

Encoder là thiết bị điện – điện tử quan trọng, trong bất kì nhà máy công nghiệp nào cũng đều có thiết bị này. Vậy Encoder là gì ? Trong bài viết này, BKAS sẽ giới thiệu cho các bạn về Encoder, cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Encoder.

1. Encoder là gì

Encoder là thiết bị dùng để đếm số vòng quay của trục động cơ, con lăn, ròng dọc…Thiết bị hoạt động bằng cách chuyển đổi góc quay của trục thành tín hiệu tương tự hoặc tín hiệu số. Tín hiệu này đưa vào các bộ xử lý thì ra có thể biết được số vòng quay của trục.

Ví dụ: Encoder có độ phân giải 500 xung/ vòng. Nếu ta đếm được 3000 vòng thì có nghĩa trục Encoder đã quay được 3000/500 = 6 vòng.

Encoder bkas Hình 1: Hình ảnh Encoder thực tế

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

2.1 Cấu tạo

Cách thức hoạt động của Encoder là như nhau, nhưng công nghệ để tạo ra tín hiệu là khác nhau như:

  • Encoder từ trường
  • Encoder cơ khí
  • Encoder điện trở
  • Encoder quang

Trong phạm vi bài viết này, BKAS Co Ltd sẽ trình bày cấu tạo và nguyên lý của Encoder quang.

encoder bkas 1

Hình 2: Cấu tạo Encoder quang

Dựa vào hình trên ta có thể thấy cấu tạo của Encoder cơ bản gồm:

  • Nguồn phát
  • Bộ thu và khuếch đại tín hiệu
  • Đĩa tròn có vòng khe hở

2.2 Nguyên lý hoạt động

Khi ánh sáng từ nguồn phát đi xuyên qua khe hở gặp bộ thu thì tín hiệu lên mức cao (1). Khi ánh sáng bị khe hở che lại thì tín hiệu về lại mức thấp (0). Cứ như vậy, khi encoder quay ta thu được dải tín hiệu xung digital 1-0-1-0 xen kẻ. Encoder có độ phân dải bao nhiêu thì có bấy nhiêu khe hở.

Với cấu tạo 1 vòng khe hở thì ta chỉ biết được số vòng quay, không biết được chiều quay. Chính vì vậy người ta đã khoét thêm trên đĩa 1 vòng khe hở khác lệch góc. Khi đó sẽ có 2 dải tín hiệu xung, người ta sẽ dựa vào dải tín hiệu nào sớm hơn sẽ biết được chiều quay của Encoder.

encoder bkas 3

Hình 3: Tín hiệu pha B trễ pha hơn so với tín hiệu A, chiều quay từ B đến A

Ngoài ra, để hoàn thiện trên đĩa Encoder còn có 1 khe hở để báo hiệu Encoder đã quay được 1 vòng. Người ta cũng có thể tạo ra nhiều dải tín hiệu khác nhau tùy thuộc vào các khe hở được khoét trên đĩa.

3. Ứng dụng

Đúng như tên gọi và chức năng, Encoder chỉ dùng với mục đích duy nhất là đo số vòng quay của trục. Từ đó sẽ có các ứng dụng của Encoder như: Đo tốc độ động cơ, đo góc quay của động cơ, đo tốc độ băng tải, đo tốc độ dài,…

Trên đây là bài viết giới thiệu về Encoder. Hi vọng bài viết sẽ mang nhiều kiến thức bổ ích tới quý bạn đọc. Cảm ơn quý bạn đọc đã theo dõi !

Xem thêm: